پاورپوینت تنظیم شرایط محیطی الگوی معماری بوشهر
فهرست
بــوشهــر
پیشینه تاریخی
معماری مسکن
نقشه خانه‌هایی در سیراف
نقشه عمارت عبدالواحد
نقشه عمارت لاریها
نقشه خانه‌ای با دو بادگیر
نقشه خانه‌ای در بندر گنگ ، با فضاهایی در چهار طرف حیاط
نقشه خانه بولکی در بندر عباس
روشهای ساختمانی
نقشه تیرریزی در طارمه یکی از عمارت‌های بوشهر
چند طرح از نحوه ساخت کلپاهای زیر شناشیل
معرفی فضاهای مختلف یک خانه در بوشهر
ورودی
حیـاط
اتــاق
طارمــه
شناشیل
پلکــان
بون و پیش‌بون
دیگر فضاها
بخشی از متن:
بــوشهــر
بندر بوشهر مرکز استان بوشهر از استان‌های ایران است. این شهر همچنین مرکز شهرستان بندر بوشهر نیز می باشد. بندر امروزی بوشهر را نادرشاه افشار در 1736 میلادی بنیاد گذاشت. نام این محل پیش از آن ریشهر بود. البته خود نام بوشهر پیشینه‌ای دیرینه دارد.
پیشینه تاریخی
دیرینگی بافت تاریخی بوشهر، به دوره‌ی حکومت نادرشاه افشار برمیگردد که در آن هنگام با تأسیس پایگاه دریایی نادرشاه در خور شرقی بوشهر موسوم به خور نادری، بندر بوشهر از یک‌روستای کوچک ماهیگیری (1) به یک بندر مهم تبدیل گردید. مادام دیولافوا در سفر اول خود به بوشهر به کشتی‌هایی اشاره می‌کند که به احتمال قوی بازمانده‌ی کشتی‌های نادرشاه‌بوده‌اند (2). از آن تاریخ رونق و آبادانی آن ادامه یافت و در دوره‌ی زندیه به دلیل نزدیکی به پایتخت ایران در شیراز اهمیت این بندر دوچندان شد. بافت قدیم بوشهر از شرق، شمال و سمت‌مغرب به دریا محدود است و از جنوب به خیابان لیان فعلی محدود است. در گذشته یعنی در سال 1271 هـ.ق در محل خیابان لیان، حصار شهر با تعداد پانزده باروی نظامی مستقر بوده ودروازه‌ی اصلی شهر در محل میدان انقلاب فعلی قرار داشته که هنوز هم در فرهنگ و عرف بومیان بوشهر به نام دروازه مشهور است. (3) / (4)
در آن ایام در داخل محدوده‌ی شهر بوشهر ساختمان‌های مردم دو، سه و حتی چهار طبقه بوده که از سنگ‌های فسیلی و ملاط گچ و ساروج و بعضٹ کاه و گل و پوشش تیر چندل ساخته شده ودرب و پنجره‌های آن نیز از جنس چوب ساج بوده که در برابر موریانه و رطوبت کاملاً مقاوم بوده‌اند و احداث خانه‌های کپری (kepar) و غیر استاندارد در داخل محدوده‌ی شهر ممنوع بوده است. (5)
در خارج از حصار شهر بوشهر زمین‌های پست قرار داشته به طوری که در طول زمستان و به خصوص در هنگام مد آب دریا، آن جا را آب می‌گرفته و به شتل العرب یعنی شطالعرب معروف‌بوده و لذا مردم بوشهر با محدودیت زمین مواجه بوده‌اند و به همین دلیل ساختمان‌های خود را در طبقات و به طور عمودی گسترش می‌داده و کوچه‌ها را نیز تا حد امکان باریک انتخاب‌می‌کرده‌اند تا از زمین موجود حداکثر استفاده به عمل آید.(6) اولین آبادی خارج از بوشهر، روستای سنگی و جفره بوده که هم اکنون به محلاتی از شهر بوشهر فعلی تبدیل شده‌اند. جبهه‌ی ساحلی بافت قدیم بوشهر در سال 1378 تحت شماره‌ی 2360 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. برادلی برت، در سفرنامه‌ی خود به نام خلیج فارس تا دریای خزر، از طریق ایران که در سال 1909 در لندن منتشر شده، بوشهر را شهر دریاها یا شهری دریایی نامیده و ارتباط میان بوشهر ودریا را یک ارتباط منحصر به فرد و بی‌نظیر توصیف کرده است: اگر شهری را بتوان دریایی نامید، به درستی که آن شهر، بندر بوشهر است.
او در جایی دیگر می‌گوید: در کناره‌ی دریا، امواج، دیوار ساحلی شهر (بوشهر) را غرش کنان درهم می‌کوبد، گویی که در آن جا هنگامه‌ای به پا شده است.... منظره‌ی شهر آمیزه‌ای از رنگ‌های سفید، زرد و قهوه‌ای است، درست به یاقوتی ارغوانی می‌ماند که آن را در دریایی از نقره کار گذاشته باشند. دم به دم که (از راه دریا) به بوشهر نزدیک‌تر می‌شوی،... چنان در می‌یابی که بوشهر میان دریا و اشعه‌ی خورشید جلوه‌گری می‌کند.(7)
بافت زیبای شهر بوشهر از حدود هفتاد سال پیش یعنی پس از جنگ جهانی اول رونق خود را از دست داده و مصالح مورد نیاز آن که از افریقا و هند تأمین می‌شده کم‌تر در دسترس بوده وساکنین اصلی شهر شروع به ترک آن و مهاجرت به سایر نقاط کشور کرده‌اند. پس از جنگ دوم جهانی این مسئله شدت گرفته و پس از انقلاب اسلامی نیز با تخریب بیش از یک چهارم این‌بافت توسط اداره‌ی بندر سیر صعودی این مهاجرت و تخریب شدت چند برابر یافته و هم اکنون به صورت نیمه ویرانه‌ای درآمده است.