پروپزال مجموعه مسکونی با رویکرد رضایتمندی سکونتی

بخشی از متن:
پروپزال مجموعه مسکونی با رویکرد رضایتمندی سکونتی
مقدمه
در حال حاضر تفاوت بین زندگی واقعی افراد و آرزوهای آن‌ها در شرایط ایده آل در امر مسکن وجود دارد. از اینرو هدف تحقیق آن است تا با ارزیابی میزان رضایتمندی ساکنان از محیط مسکونی شان بتواند مولفه ها و متغیرهای اصلی که می توانند بر میزان رضایتمندی تأثیر مثبتی داشته باشند، شناسایی و ارزیابی نماید. این متغیرها شامل زمینه شرایط کالبدی، امکانات و تسهیلات، دسترسی، امنیت، روشنایی و تهویه، دید و منظر، تعاملات اجتماعی روابط همسایگی، محیط زیست و در نهایت انتخاب سایت مناسب می باشد. از نظر نگارنده با تحلیل این متغیرها و تعیین روابط بین آنها می¬توان مسکن مناسب را طراحی کرد، مسکنی که با نیازهای مردم امروز هماهنگ باشد.
1ـ2- بیان مسأله اصلی تحقیق
مجتمع‌های مسکونی به عنوان پیچیده‌ترین و اساسی‌ترین عملکرد در عرصه معماری قرن بیستم به حساب آمده و می‌توانند تأثیرات بسیاری بر رفتار ساکنین و روابط آن‌ها در پی داشته باشند.از آنجایی که وقت اعظم خانواده و زندگی آن‌ها در مکانی است که در آن سکونت دارند ، پس فراهم آوردن رضایت ساکنان در طول مدت زندگی در آن مکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. فراهم آوردن شرایطی که منجر به رضایت ساکنان شود باعث رشد شخصیت افراد از لحاظ فیزیکی روانی و اجتماعی می‌شود و باعث تسلی خاطر افراد و آرامش آن‌ها در حین زندگی و فعالیت‌های روزمره است.
در حال حاضر تفاوت بین زندگی واقعی افراد و آرزوهای آن‌ها در شرایط ایده آل در امر مسکن وجود دارد، و مسکن‌های کنونی در سیستم ساخت و ساز بین طراح کارفرما و پیمانکار قرار داد بسته می‌شود و این در حالی است که نیازهای افرادی که در این مسکن‌ها قرار است زندگی کنند در نظر گرفته نمی‌شود و تلاشی برای برقراری رضایت برای ساکنانی که قرار است سالیان سال در این مجتمع‌های مسکونی زندگی کنند در نظر گرفته نمی‌شود. در معماری اساسی‌ترین عامل مردم هستند از این رو معنای هر اثر معماری بدین وابسته است که این اثر تا چه اندازه آسایش، آرامش و رضایت مردم را فراهم می‌کند و در پاسخ به نیازهای ایشان کارا است.(چرمایف و همکاران1371) به عبارتی یک فضای مسکونی باید بتواند شرایط لازم برای رشد فردی هر یک از افراد خانواده اعم از کوچک و بزرگ فراهم آورد یعنی هر یک از افراد خانواده باید قادر باشند بر حسب نیازهای روحی و روانی خود فضای مناسب و حریم لازم برای انجام فعالیت‌ها و کسب آسایش روانی و جسمانی را بیابند علاوه بر این فضای مسکن باید بتواند محیط لازم برای برقراری روابط خانوادگی و ایجاد همسایگی جهت حفظ کیان خانواده را فراهم آورد.

رضایت در معنی لغوی خود در فرهنگ حمید به معنای رضا راضی بودن خوشنودی از چیز یا مکانی آمده است و اما رضایت‌مندی سکونتی چگونه حاصل می‌شود؟رضایت‌مندی سکونتی شاخصی برای تعیین مناسب بودن محیط زندگی است.
مفاهیم رضایت‌مندی سکونتی با مفاهیمی چون استاندارد زندگی ، بهزیستی ، قابلیت زندگی ، کیفیت مکان ، کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی و کیفیت زندگی دارای ارتباط نزدیک است . در واقع این مفاهیم با یکدیگر هم پوشانی دارند و گاهی مترادف هم تلقی می شوند. لذا پیش از تشریح مفاهیم رضایت مندی سکونتی به طور خلاصه برخی از مفاهیم (کیفیت زندگی و بهزیستی) ارائه گردیده است.
کیفیت زندگی،معمولاً به بهزیستی عمومی مردم و محیطی که در آن زندگی می‌کنند معنی می‌شود. کیفیت زندگی در یک محیط مسکونی بیشتر در ارتباط با گروهی از مردم است که شرایط محیطی اجتماعی کالبدی مشترک دارند پس واجد ارزش‌های عینی است. از طرف دیگر کیفیت زندگی به عنوان احساس و ادراک بهزیستی فردی و رضایت‌مندی فرد از زندگی خود تعریف می‌شود از این لحاظ ارزش‌های ذهنی را در بر می‌گیرد. منظور از کیفیت زندگی توجه به شاخص‌های اجتماعی فرهنگی اقتصادی محیطی در دو وجه کمی و کیفی در برنامه ریزی شهری است،جوهر اصلی کیفیت زندگی شهری تأمین و ارضای نیازهای مادی و معنوی به طور توأمان است.(کوکبی 1386).
بهزیستی : بهزیستی واجد اجزای بسیاری است یک بخش بزرگ آن استاندارد زندگی است مانند استاندارد بین پول و دسترسی به کالا و خدماتی که فرد دارد که به سادگی قابل سنجش هستند بخش‌های دیگر خصوصیاتی مانند آزادی و شادی سلامتی محیط بوده که محاسبه آن دشوار است.
رضایت‌مندی سکونتی در اصل تأمین نیازهای ساکنان در راستای آرزوهای آن‌ها (ادراک و آرزوهای ذهنی و ویژگی‌های فردی )با توجه به واقعیات موجود در جامعه (ادراک عینی وضع موجود)است.
عوامل مهم تأثیر گذار بر رضایت‌مندی سکونتی به عنوان یک مفهوم چند عاملی قابل تعریف است لذا برای بررسی بهتر رضایت‌مندی سکونتی و عوامل تأثیر گذار بر آن تا کنون مدل سازی‌های بسیاری انجام شده است باشد نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد عوامل مهم تأثیر گذار بر میزان رضایت‌مندی سکونتی شامل ویژگی افراد ساکن عوامل اجتماعی فرهنگی اقتصادی کالبدی مسکن و جامعه و از همه مهم‌تر هم راستا بودن نیازها و آرزوهاست. و بسیاری از این عوامل از ویژگی‌های فرهنگی اجتماعی کشور و جامعه مورد مطالعه تبعیت می‌کند. بنابراین رضایت‌مندی سکونتی تابعی از ویژگی‌های افراد ساکن ویژگی‌های عینی و ذهنی محیط سکونت نیازها و آرزوهای افراد عوامل اجتماعی اقتصادی فرهنگی و کالبدی مسکن و جامعه است.